Những điều cần biết về bệnh Glocom và các biện pháp phòng tránh

Tại Việt Nam, theo kết quả đánh giá nhanh về các bệnh gây mù có thể phòng tránh được năm 2015, Glocom là nguyên nhân thứ ba gây mù sau Đục thủy tinh thể và các bệnh lý bán phần sau. Cũng theo kết quả điều tra này, tỷ lệ mù hai mắt do Glocom ở người trên 50 tuổi tại Việt Nam chiếm khoảng 6,5%
Bệnh Glocom là một bệnh do sự tăng quá mức áp lực bên trong nhãn cầu dẫn đến tổn thương tiến triển dây thần kinh thị giác của mắt. Mức độ tổn hại phụ thuộc vào nhãn áp và sức chịu đựng của sợi thần kinh thị giác. Bệnh Glocom có 2 dạng: bệnh Glocom cấp tính hay còn gọi là bệnh thiên đầu thống và bệnh Glocom mãn tính là dạng bệnh tiến triển âm thầm. Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh Glocom bao gồm những người trên 40 tuổi, tuổi càng cao nguy cơ mắc bệnh càng tăng dần, người có người thân cùng huyết thống bị bệnh Glocom, người bệnh có tiền sử dùng thuốc corticoid kéo dài, người mắc bệnh toàn thân như: tiểu đường, tăng huyết áp, người bị viễn thị nặng, người dễ xúc cảm hay âu lo…
Bệnh Glocom cấp tính người bệnh có biểu hiện đau nhức mắt dữ dội, đau nửa đầu cùng bên, nhìn mờ nhanh, có thể chỉ mờ như nhìn qua màn sương nhưng cũng có thể giảm thị lực trầm trọng, nhìn có quầng xanh, đỏ như cầu vồng, mi mắt phù nề, mắt đỏ, buồn nôn hoặc nôn, có thể có rối loạn tiêu hóa, không ăn được hoặc không ngủ được. Đây là dạng bệnh cấp cứu nhãn khoa, phải nhập viện và điều trị tích cực để giữ thị lực. Bệnh Glocom mãn tính là dạng bệnh diễn biến âm thầm với các dấu hiệu thoáng qua. Bệnh nhân không cảm thấy đau nhức mắt, đôi khi chỉ thấy căng tức nhẹ, nhìn mờ như qua màn sương rồi tự hết, khiến bệnh nhân không mấy để ý và dễ dàng bỏ qua, bệnh diễn biến đến mất thị lực không hồi phục.
Các triệu chứng thường gặp của bệnh
Bệnh glôcôm có 2 dạng: glôcôm góc đóng và glôcôm góc mở. Bệnh glôcôm góc đóng thường có biểu hiện cơ năng rầm rộ như: nhìn mờ, nhìn đèn có quầng xanh đỏ, đau nửa đầu cùng bên, nôn, buồn nôn, mắt đỏ nhiều, sưng và chảy nhiều nước mắt. Tuy nhiên, bệnh glôcôm góc đóng cũng có thể biểu hiện âm thầm gọi là glôcôm góc đóng mạn tính. Ngược lại với glôcôm góc đóng, bệnh glôcôm góc mở thường biểu hiện rất âm thầm, mang tính mạn tính: không đau nhức, không đỏ mắt, người bệnh thường chỉ tự nhận ra mình có bệnh khi mắt đã nhìn mờ nhiều hoặc thị trường đã bị tổn hại nặng (co hẹp từ ngoại biên, hoặc mất một vùng nhìn ở trung tâm).
Glôcôm là bệnh lý có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh nhân không thể tự nhận biết được bệnh. Để chẩn đoán cần được khám bởi bác sĩ chuyên khoa mắt: bác sĩ sẽ xác định bệnh dựa trên đo nhãn áp (đo áp lực trong mắt), kiểm tra thị trường và soi đáy mắt...
Tùy theo tình trạng bệnh, các bác sĩ chuyên khoa sẽ có phương pháp điều trị thích hợp như dùng thuốc hạ nhãn áp trong giai đoạn glôcôm sớm, laser hoặc phẫu thuật để kiểm soát nhãn áp, nhằm ngăn chặn bệnh không tiếp tục gây tổn thương dây thần kinh thị giác, phòng tránh mù lòa.
Để phòng bệnh cần thực hiện các biện pháp sau:
Glocom là một bệnh rất nguy hiểm, tuy nhiên chúng ta có thể phòng tránh được mù lòa do bệnh Glocom bằng các biện pháp như: phát hiện sớm, điều trị kịp thời, theo dõi thường xuyên, khi thấy mắt có những biểu hiện bất thường cần phải đi khám ngay, khám mắt định kỳ 6 tháng một lần tại các cơ sở y tế có chuyên khoa Mắt.
Đối những người trên 40 tuổi phải thường xuyên đi khám mắt và đo nhãn áp. Những người đã mổ Glocom cần được theo dõi thường xuyên và khám lại định kỳ để được bác sỹ nhãn khoa tư vấn, theo dõi một quy trình chặt chẽ nhằm kiểm soát được diễn biến bệnh, hạn chế tối đa tình trạng giảm thị lực của mắt. Một người trong gia đình bị bệnh Glocom thì phải đo nhãn áp cho tất cả mọi người trên 25 tuổi có cùng huyết thống.
Người dân không được lạm dụng thuốc có chứa corticoid nhất là những thuốc tra tại mắt vì có thể dẫn đến mù loà do bị glôcôm, đục thể thuỷ tinh, loét giác mạc. Nếu phải điều trị corticoid toàn thân trong một số bệnh lý khác cần phải được theo dõi chặt chẽ nhãn áp để phát hiện kịp thời những biến chứng do thuốc gây ra.
Những người bị mắc bệnh đái đường, bệnh cao huyết áp cần thiết được điều trị đúng để đường huyết hoặc huyết áp ổn định ở mức bình thường, mặt khác phải được kiểm tra đáy mắt định kỳ nhằm phát hiện tình trạng võng mạc thiếu máu do những bệnh này gây ra để điều trị laser dự phòng Glocom tân mạch.