Tại buổi làm việc đoàn đã được báo cáo về tình trạng của các em học sinh trong thời gian vừa qua. Theo đó, từ khoảng tháng 4 năm 2022 các em có biểu hiện lạ như ngất, khóc lóc vô cớ, co cứng chân tay, ban đầu xuất hiện 02 cháu sau xuất hiện nhiều lần số cháu mắc và số lần mắc tăng dần, đến thời điểm hiện tại có 18 trẻ có biểu hiện như trên (02 nam, 16 nữ). Tất cả các em trên đều có hiện các biểu hiện như: tự nhiên ngất, khóc thét, co cứng chân tay, sợ hãi, gọi hỏi không trả lời, kích động, đánh người..., sau cơn các em ngủ lịm khoảng 10 đến 20 phút thì tỉnh lại và tiếp xúc bình thường.
Đoàn đã tiến hành thăm khám lâm sàng sau cơn thì các trẻ tỉnh, tiếp xúc tốt, da niêm mạc hồng, tim nhịp đều, rõ; phổi thông khí đều 2 bên, không ran; bụng mềm không chướng, không có điểm đau khu trú; gan, lách không to. Ngoài ra không phát hiện bệnh lý thực thể bất thường. Khám tâm thần sau cơn: các trẻ biểu hiện lo lắng, sợ hãi, không trả lời khi được hỏi bệnh. Sau khi được điều trị tại chỗ bằng một số nghiệm pháp tâm lý cơ bản thì hầu hết các cháu hồi phục hoàn toàn, có thể trở về lớp học bình thường.
Qua quá trình quan sát, thăm khám, tham khảo thông tin từ các thầy cô tại điểm trường Nà Rại và phụ huynh của những em học sinh bị bệnh phát hiện thêm một số triệu chứng như: các học sinh chỉ có các biểu hiện bất thường khi ở nơi đông người, không xuất hiện lúc ở 1 mình. Chủ yếu xuất hiện các cơn bất thường tại trường học, không xuất hiện tại nhà. Các cơn bất thường có tính chất lây lan, khởi phát bắt đầu từ 1 học sinh sau đó lan truyền sang các em học sinh khác, càng tập trung nhiều người chú ý, chăm sóc lại càng có nhiều em học sinh phát bệnh. Bên cạnh đó đoàn công tác cũng đã kiểm tra điều kiện an toàn vệ sinh khu vực xung quanh của điểm trường, công tác an toàn vệ sinh thực phẩm khu vực bếp ăn, nguồn nước…
Qua đó, Đoàn nhận định tất cả 04 cháu được thăm khám trực tiếp và các cháu có biểu hiện bất thường như mô tả trên tại điểm Trường Nà Rại thuộc Trường tiểu học Cốc Pàng, huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng là mắc chứng Rối loạn phân li tập thể.
Từ kết luận trên Đoàn công tác đã tổ chức họp với chính quyền địa phương, giáo viên phụ huynh điểm trường thông tin về tình hình bệnh lý, tâm lý sức khỏe các em học sinh là do mắc chứng Rối loạn phân li tập thể và có hướng dẫn cho các giáo viên xử lý khi xảy ra ca bệnh.
Rối loạn phân li là một nhóm các bệnh tâm thần thường gặp, là hiện tượng mất 1 phần hoặc hoàn toàn sự hợp nhất giữa trí nhớ và quá khứ, ý thức, đặc tính cá nhân với những cảm giác trực tiếp và sự kiểm soát vận động. Gặp chủ yếu ở trẻ em gái. Đặc trưng của phân li là những triệu chứng gợi ý bênh lý của một cơ quan, bô phận nào đó trong cơ thể nhưng không thể tìm được nguyên nhân bằng các phương pháp thăm khám lâm sàng và xét nghiệm. Rối loạn phân li tập thể là khi xẩy ra đồng loạt các trường hợp rối loạn phân li trong một nhóm tập thể như trường học hoặc đám đông. Nếu không được xử trí kịp thời và triệt để sẽ dẫn đến nét tính cách phân li khó điều trị và gây ra hậu quả lan truyền giữa các môi trường đông người, nhất là môi trường trường học. Chứng rối loạn phân li tập thể điều trị chủ yếu bằng phương pháp liệu pháp tâm lý và giáo dục.
Đồng thời Đoàn công tác đề nghị các cơ quan, ban ngành đoàn thể, nhà trường tăng cường công tác truyền thông để người dân hiểu và tự tham gia vào công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe ban đầu; giáo dục, quản lý con em mình, bồi dưỡng nhân cách, thực hiện lối sống tốt đẹp, lành mạnh, tính đoàn kết, thân ái, tính tập thể, biết khắc phục khó khăn tránh các stress tâm lí trong sinh hoạt, học tập và công tác; Tăng cường tuyên truyền người dân, chống hành vi mê tín dị đoan. Thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa như: ca, múa, nhạc, tập thể dục, chơi các môn thể thao và lao động tập thể, đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ và nghỉ ngơi hợp lý.